Ερώτηση από Ολυμπία (13.05.2021)
Η κορούλα μου είναι σχεδόν 5.5 ετών και εδώ και 10 περίπου μέρες έχει πολύ ανήσυχο ύπνο. Ξυπνάει τα βράδια σε πανικό και σηκώνεται από το κρεβάτι, έχοντας ανοιχτά τα μάτια, λέει ασυναρτησίες, τρέμει, ιδρώνει και για λίγα λεπτά δε μπορούμε να την ηρεμήσουμε με τίποτα. Μετά ηρεμεί και ξανά κοιμάται. Επίσης η συμπεριφορά της έχει αλλάξει. Είναι πιο σοβαρή. Στο σχολείο μας λένε ότι είναι πολύ δραστήρια και ενεργητική, μέσα σε όλα, ευδιάθετη και παίζει πολύ με τους φίλους της, όμως εγώ νιώθω ότι κάτι έχει αλλάξει. Η μέρα της περιλαμβάνει πολύ παιχνίδι με τους φίλους της και την αδερφούλα της(κοντά 3 ετών). Δεν έχω αντιληφθεί να έχει γίνει κάτι που να την έχει αγχώσει ή στενοχωρήσει ούτε και η ίδια μου έχει πει κάτι. Είναι ένα παιδί που σε γενικές γραμμές δεν είχε πρόβλημα με τον ύπνο και ήταν αρκετά δοτική και συναισθηματική. Τώρα φαίνεται να είναι πιο κλειστή. Έχω ανησυχήσει πολύ. Τι με συμβουλεύετε να κάνω;
Απάντηση από παιδίατρο (14.05.2021)
Αγαπητή μητέρα
όλα τα παιδιά αυτό το διάστημα (και ειδικότερα οι ηλικίες 4-7 ετών) έχουν επηρεαστεί πάρα πολύ, οπότε θέλει φροντίδα και προσοχή, καθώς τα συμπτώματα τους στρες συχνά είναι ήπια και αδιόρατα.
Παρόλ' αυτά, αυτό που περιγράφετε μοιάζει πολύ με μια από τις παραϋπνίες, και συγκεκριμένα τους νυχτερινούς τρόμους. Οι νυχτερινοί τρόμοι ανήκουν στις παραϋπνίες, όπως η υπνοβασία, ή η διαταραχή εφιαλτών, και συχνά υπάρχουν σε παιδιά με ατομική ή οικογενειακό ιστορικό κάποιας από αυτές (π.χ. υπνοβασία στους γονείς τώρα ή στην παιδική ηλικία) - αυτό όμως δεν είναι απαραίτητο και μπορεί να εμφανίζονται και απομονωμένα. Είναι αρκετά συχνή διαταραχή, και ακίνδυνη (στον βαθμό που το παιδί δεν υπνοβατεί ταυτόχρονα, ώστε να υπάρχει κίνδυνος να βλάψει τον εαυτό του).
Από το ιστορικό και μόνο δεν μπορώ να διακρίνω ανάμεσα στις δύο, αν είναι δηλαδή νυχτερινοί τρόμοι ή διαταραχή εφιαλτών. Συνήθως στην πρώτη περίπτωση τα παιδιά δεν επικοινωνούν, και δεν έχουν ανάμνηση το πρωί, ενώ στην δεύτερη μπορεί να επικοινωνούν καλύτερα εκείνη την ώρα, και συχνά θυμούνται τι έγινε. Υποψιάζομαι τους νυχτερινούς τρόμους στην περίπτωσή σας.
Εφόσον μιλάμε για αυτή την διάγνωση, η αντιμετώπιση είναι μάλλον απλή. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα παρακολουθείτε μόνο και καταγράφετε την ώρα που συμβαίνουν. Όταν θα έχετε μια καλή εικόνα για την ώρα, για τρεις (3) συνεχόμενες νύχτες ξυπνάτε το παιδί σας μισή ώρα πριν την συνηθισμένη ώρα εμφάνισης. Πρέπει να ξυπνήσει εντελώς, και να ξανακοιμηθεί αμέσως μετά.
Κατά κανόνα το φαινόμενο υποχωρεί εντελώς. Από εκεί και πέρα μπορεί να ξαναδείτε, οπότε το ξανακάνετε. Αν όμως γίνει και 3η φορά ίσως χρειαστείτε τη συμβουλή ειδικού, μελέτη ύπνου, ΩΡΛ για αποκλεισμό άλλης διαταραχής στον ανώτερο αεραγωγή κλπ. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ξέρετε οτι οι άνθρωποι με παραϋπνίες (και είναι ΠΟΛΛΟΙ, περισσότεροι απ' ό,τι φαντάζεστε, διότι σπάνια το λένε) συχνά εμφανίζουν ξανά στο μέλλον, είτε τον ίδιο τύπο είτε άλλο τύπο, συχνά στην εφηβεία ή σε περιόδους έντονου stress (κι έτσι κλείνει ο κύκλος που άνοιξα αρχικά, με το αυξημένο stress στα παιδιά λόγω CoVID).
Πάντα δίπλα σας,
Εργαλεία 
