Διατροφή πρόωρων νεογνών

Πρόωρα νεογνά χαρακτηρίζονται τα μωρά με ηλικία κύησης:

• Oριακά πρόωρα 35-36 εβδομάδων
• Mέτρια πρόωρα 31-34 εβδομάδων
• Εξαιρετικά πρόωρα 24-30 εβδομάδων

Βάρος νεογνού:

• Νεογνά με χαμηλό βάρος γέννησης (ΧΒΓΝ) - Βάρος γέννησης μικρότερο από 2.500 γρ.

• Πολύ χαμηλού βάρους γέννησης νεογνά (ΠΧΒΓΝ) - Βάρος γέννησης μικρότερο από 1.500 γρ.

• Πάρα πολύ χαμηλού βάρους γέννησης νεογνά (ΠΠΧΒΓΝ) - Βάρος γέννησης μικρότερο από 1.000 γρ.

Το μητρικό γάλα προστατεύει από την άμεση νοσηρότητα

• Δυσανεξία της τροφής
• Όψιμη σηψαιμία
• Νεκρωτική Εντεροκολίτιδα

Το μητρικό γάλα προστατεύει από την απώτερη νοσηρότητα

• Μικρότερη συχνότητα αμφιβληστροειδοπάθειας της πρωορότητας
• Μικρότερη συχνότητα βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας
• Υψηλότερα scores στα test ανάπτυξης στη νεογνική ηλικία, την παιδική ηλικία και τη νεαρή ενήλικη ζωή.
• Μειωμένη πιθανότητα μεταβολικού συνδρόμου

Το μητρικό γάλα μέσω των στοιχείων του αμυντικού συστήματος που περιέχει προάγει τη δημιουργία της φυσιολογικής χλωρίδας και μειώνει την ανοσολογική απάντηση.

1. Ο κίνδυνος νεκρωτικής εντεροκολίτιδας

Η χορήγηση μητρικού γάλακτος σε ποσότητα ≥50% της συνολικής ποσότητας τροφής σε σχέση με χορήγηση <50% τις πρώτες 14 ημέρες μετά τη γέννηση προκαλεί 6πλάσια ελάττωση της πιθανότητας ΝΕΚ.

2. Ο κίνδυνος σηψαιμίας

Μειώνεται για κάθε επιπλέον 100 ml μητρικό γάλα που λαμβάνει το νεογνό τις πρώτες 14 ημέρες μετά τον τοκετό και για διάστημα 35 ημερών.

3. Προστασία από την αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς

Νεογνά χωρίς αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς διατρέφονται με μητρικό γάλα σε ποσότητα 67-83% της ολικής ποσότητας τροφής σε σχέση με νεογνά με αποκόλληση αμφιβληστροειδούς που το μητρικό γάλα αποτελούσε το 24-38% της συνολικής ποσότητας τροφής. Επίσης προστατεύει σε ειδική περίοδο μετά τη γέννηση: 5-7 εβδομάδες.

4. Φλεγμονώδης απάντηση πρόωρων

Τα εξαιρετικά πρόωρα και χαμηλού βάρους γέννησης νεογνά απαντούν με εξεσημασμένη φλεγμονώδη αντίδραση στα βακτήρια και τις τοξίνες τους με αποτέλεσμα βλάβη των ιστών και των οργάνων τους.

5. Μηχανισμός δράσης μητρικού γάλακτος

Το μητρικό γάλα μέσω των στοιχείων του αμυντικού συστήματος που περιέχει προάγει τη δημιουργία της φυσιολογικής χλωρίδας και μειώνει την ανοσολογική απάντηση.
 

Διατήρηση γαλουχίας

• Άντληση

Η άντληση πρέπει να ξεκινάει το νωρίτερο δυνατό μετά τη γέννηση του προώρου. Η μητέρα αρχίζει σταδιακά. Τις πρώτες ώρες μετά τη γέννηση ίσως να προτιμηθεί η άντληση με τα χέρια ενώ καμία ποσότητα γάλακτος δεν πρέπει να πετιέται.

Η χρησιμοποίηση ηλεκτρικής αντλίας πρέπει επίσης να ξεκινά γρήγορα. Στην αρχή όσο βγαίνουν λίγες μόνο σταγόνες γάλα η άντληση διαρκεί 10-15 λεπτά. Στη συνέχεια η μητέρα πρέπει να αντλεί 20 λεπτά ή 2-5 λεπτά μετά το σταμάτημα της ροής γάλακτος. Η άντληση γίνεται κάθε 2-3 ώρες και οπωσδήποτε 5-6 φορές την ημέρα. Η μητέρα πρέπει να κοιμάται τουλάχιστον 6 ώρες τη νύχτα.

Για να μπορέσει τελικά η μητέρα να θηλάσει ένα πρόωρο νεογνό η ποσότητα γάλακτος που θα αντλείται πρέπει να είναι >350ml/ημέρα. Τα >500 ml/ ημέρα είναι επαρκής ποσότητα, ενώ τα >750- 1000 ml/ θεωρούνται άφθονη ποσότητα.

Το προσωπικό πρέπει να είναι βέβαιο ότι η μητέρα γνωρίζει το χειρισμό της αντλίας και να επιλέξει μαζί με τη μητέρα το κατάλληλο μέγεθος χοάνης. Η προετοιμασία του στήθους και το μασάζ είναι πολύ βοηθητικά.

• Θέση καγκουρό

Το νεογνό φορά μόνο πάνα και είναι ακουμπισμένο στο στήθος της μητέρας του. Τα αποτελέσματα είναι το νεογνό να έχει σταθερή αναπνοή, καρδιακή συχνότητα και θερμοκρασία, ενώ κλαίει πολύ λιγότερο και παραμένει πολύ περισσότερο ήσυχο σε εγρήγορση και σε βαθύ ύπνο.

Βοηθά επίσης την άντληση γάλακτος, την εγκατάσταση και τη διάρκεια του μητρικού θηλασμού. Η χορήγηση γάλακτος πρέπει να αρχίσει το συντομότερο δυνατό από τη γέννηση και αμέσως αν το επιτρέπει η γενική κατάσταση του νεογνού. Συχνά το μητρικό γάλα χορηγείται με ρινογαστρικό καθετήρα. Μερικές φορές χρησιμοποιείται συνεχής έγχυση.

• Θηλασμός με τη βοήθεια του δάχτυλου

Πολλά πρόωρα νεογνά αποδέχονται καλύτερα την τροφή που τους χορηγείται με γαστρικό καθετήρα, ενώ ταυτόχρονα θηλάζουν το δάκτυλο των γονιών τους.

• Μη διατροφικός θηλασμός
• Έχει τα πλεονεκτήματα της επαφής δέρμα με δέρμα.
• Δίνει στο νεογνό ένα ερέθισμα να θηλάσει στο στήθος.
• Γίνεται όταν δεν υπάρχει ακόμα συνεργασία θηλασμού κατάποσης και αναπνοής.
• Αυξάνει την ποσότητα του γάλακτος που αντλείται.

Το πρόωρο νεογνό στο στήθος

Πλεονεκτήματα για το νεογνό:

• Διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας, καλύτερου κορεσμού αιμοσφαιρίνης, λιγότερες άπνοιες.
• Καλύτερη ανάπτυξη του στόματος
• Καλύτερη ανοσολογική και διατροφική σύσταση
• Μεγαλύτερη διάρκεια θηλασμού

Πλεονεκτήματα για τη μητέρα:

• Λιγότερος τραυματισμός του στήθους
• Ελάττωση της πιθανότητας καρκίνου του μαστού και διαβήτη τύπου ΙΙ
• Ψυχολογικά πλεονεκτήματα
• Πρακτικά πλεονεκτήματα
  

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.    Semin Perinatol. 2007 Apr;31(2):83-8. Human milk and clinical outcomes in VLBW infants: how compelling is the evidence of benefit? Morales Y, Schanler RJ.
2.    Am J Clin Nutr. 2007 Feb;85(2):625S-628S. Evaluation of the evidence to support current recommendations to meet the needs of premature infants: the role of human milk. Schanler RJ.
3.    Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2006 Jan;91(1):F78Yes, human milk does reduce infection rates in very low birthweight infants. Furman L.
4.    J Perinatol. 2001 Sep;21(6):356-62. Association of human milk feedings with a reduction in retinopathy of prematurity among very low birthweight infants. Hylander MA, Strobino DM, Pezzullo JC, Dhanireddy R.
5.    Pediatrics. 2006 Jul;118(1):e115-23. Beneficial effects of breast milk in the neonatal intensive care unit on the developmental outcome of extremely low birth weight infants at 18 months of age. Vohr BR, Poindexter BB, Dusick AM, McKinley LT, Wright LL, Langer JC, Poole WK; NICHD Neonatal Research Network.
6.    Pediatrics. 2007 0ct;120(4):e953-9. Persistent beneficial effects of breast milk ingested in the neonatal intensive care unit on outcomes of extremely low birth weight infants at 30 months of age. Vohr BR, Poindexter BB, Dusick AM, McKinley LT, Higgins RD, Langer JC, Poole WK; National Institute of Child Health and Human Development National Research Network.
7.    J Perinatol. 2007 Jul;27(7):428-33. Sisk PM, Lovelady CA, Dillard RG, Gruber KJ, O'Shea TM
8.    MeinzeMeinzen--Derr et al. Human milk and late onset sepsis in infants 401--1000g: A secondary analysis (abstract); ISRHML 12tth International Conference, 2004
9.    Pediatr Int. 2007 Dec;49(6):894-7. Okamoto T, Shirai M, Kokubo M, Takahashi S, Kajino M, Takase M, Sakata H, Oki J
10.     J Clin Gastroenterol. 2008 Jul;42 Suppl 2:S46-52. Bacterial colonization, probiotics, and necrotizing enterocolitis. Claud EC, Walker WA
11.     Am J Physiol Cell Physiol. 2004 Nov;287(5):C1404-11. Epub 2004 Jun 30. Human breast milk suppresses the transcriptional regulation of IL-1beta-induced NF-kappaB signaling in human intestinal cells. Minekawa R, Takeda T, Sakata M, Hayashi M, Isobe A, Yamamoto T, Tasaka K, Murata Y.
12.     Buckley KM, Charles GE. Int Breastfeed J. 2006 Aug 31;1:13
13.    J Hum Lact. 2007 Feb;23(1):32-8; Hill PD, Aldag JC, Zinaman M, Chatterton RT
14.    Neonatal Netw. 2008 May-Jun;27(3):151-9. . Hake-Brooks SJ, Anderson GC.
15.    J Midwifery Womens Health. 2007 Mar-Apr;52(2):116-25.. Moore ER, Anderson GC.
16.    Dev Med Child Neurol. 2007 Jun;49(6):439-44. Effects of oral stimulation and oral support on non-nutritive sucking and feeding performance in preterm infants. Boiron M, Da Nobrega L, Roux S, Henrot A, Saliba E