Αίμα στα κόπρανα του μωρού. Ένα συχνό παιδιατρικό πρόβλημα

Η παρουσία αίματος στα κόπρανα πάντοτε φοβίζει γονείς και ιατρούς, αλλά τις περισσότερες φορές είναι κάτι που μπορεί να αντιμετωπιστεί. Η συχνότητα από μελέτες αναφέρεται σε 0,3% των ανά έτος επισκέψεων στα επείγοντα παιδιατρικού τμήματος.

Από αυτό το ποσοστό, μόνο το 4% των παιδιών είχε σοβαρό πρόβλημα για την υγεία του.

Η παρουσία αίματος στα κόπρανα μπορεί να χαρακτηριστεί ως μέλαινα, αιματοχεσία ή λανθάνουσα αιμορραγία. Η μέλαινα χαρακτηρίζεται «μαύρη σαν πίσσα» κένωση, με χαρακτηριστική οσμή. Περιέχει αίμα που υπήρχε στο γαστρεντερικό σωλήνα αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να αποδομηθεί η αιμοσφαιρίνη από την εντερική χλωρίδα.

Ως αιματοχεσία περιγράφεται η αποβολή ζωηρού κόκκινου αίματος από το ορθό και προέρχεται συνήθως από το παχύ έντερο, αν και μπορεί να προβάλλει με παρόμοιο τρόπο μια μαζική αιμορραγία από το ανώτερο πεπτικό.

Λέγοντας λανθάνουσα αιμορραγία εννοούμε την παρουσία αίματος στα κόπρανα που δεν είναι ορατή με γυμνό οφθαλμό.

Τα βασικά σημεία

Στη διερεύνηση της αιμορραγίας από το ορθό, αρχικά πρέπει να απαντηθούν δύο ερωτήματα:

1. Είναι ο ασθενής αιμοδυναμικά σταθερός;
2. Είναι πράγματι αίμα στα κόπρανα, καθώς διάφορα φάρμακα ή τροφές μπορεί να μιμηθούν την παρουσία αίματος;

Το λεπτομερές ιατρικό ιστορικό, η κλινική εξέταση του παιδιού με την επισκόπηση της πρωκτικής περιοχής και πάντοτε η δακτυλική εξέταση αποτελούν το πιο σημαντικό τις περισσότερες φορές τμήμα της διερεύνησης.

Οι αιτίες

Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού ποικίλλουν και τα αίτια της αιμορραγίας από το ορθό. Νεκρωτική εντεροκολίτιδα, νόσος Hirschsprung, διπλασιασμός του εντέρου, εγκολεασμός και αγγειακές δυσπλασίες μπορεί να παρουσιαστούν με αιμορραγία από το ορθό στη νεογνική-βρεφική ηλικία, οι συχνότερες αιτίες είναι όμως η ραγάδα δακτυλίου και η αλλεργική κολίτιδα. Στα μεγαλύτερα παιδιά η λοιμώδης γαστρεντερίτιδα, η ραγάδα δακτυλίου και ο εγκολεασμός είναι πιθανά αίτια. Η μεκέλλειος απόφυση και οι νεανικοί πολύποδες μπορεί να προβάλλουν με ανώδυνη αιμορραγία από το ορθό.

Η μεκέλλειος απόφυση είναι υπόλειμμα του ομφαλομεσεντέριου πόρου και υπάρχει στο 2% του γενικού πληθυσμού. Οι νεανικοί πολύποδες είναι φλεγμονώδη μη νεοπλασματικά μορφώματα που υπάρχουν κυρίως στο ορθοσιγμοειδές παιδιών σχολικής και εφηβικής ηλικίας. Στα μεγαλύτερα παιδιά τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου αποτελούν σημαντικά αίτια αιμορραγίας από το ορθό, ενώ αγγειίτιδες ή κολίτιδα από κλωστηρίδιο difficile αποτελούν πιο σπάνια αίτια.

Στην εργαστηριακή διερεύνηση της αιμορραγίας από το ορθό, ακτινολογικές εξετάσεις όπως το υπερηχογράφημα κοιλίας, η διάβαση πεπτικού, το σπινθηρογράφημα με Tc99m, η αρτηριογραφία, καθώς και οι ενδοσκοπικές τεχνικές, γαστροσκόπηση, κολονοσκόπηση, εντεροσκόπηση με κάψουλα, βοηθούν πάντοτε συμπληρωματικά και κατά περίπτωση στη διερεύνηση της αιμορραγίας από το ορθό.