Προσκόλληση. Συναισθηματικός δεσμός με τους γονείς.

Προσκόλληση είναι ο συναισθηματικός δεσμός, ανάμεσα στο παιδί και στα βασικά πρόσωπα γύρω του (κυρίως στη μητέρα). Το παιδί, δέχεται με μεγάλη ευχαρίστηση την προσοχή και την φροντίδα των προσώπων αυτών.

Όχι μονό δεν τα φοβάται, αλλά παρουσιάζει τον φόβο του αποχωρισμού, όταν αυτά απομακρύνονται.  Επικαλείται και προσεγγίζει τα πρόσωπα αυτά όταν βρεθεί αντιμέτωπο με κάποια δυσκολία.

Η σχέση αυτή του παιδιού, με τα πρόσωπα του περιβάλλοντος του, διατηρείται στο πέρασμα του χρόνου καθότι, το άτομο δείχνει τα θετικά του συναισθήματα, προς τα πρόσωπα αυτά σε σταθερή βάση.

Η προσκόλληση, θεωρείται απαραίτητο, και έμφυτο χαρακτηριστικό, στην ανάπτυξη του ατόμου, είναι η πρώτη διαπροσωπική σχέση που διαμορφώνει το άτομο, γι’ αυτό οι επιπτώσεις της στην περαιτέρω συναισθηματική και κοινωνική  ανάπτυξη είναι σημαντικές. Στις παρακάτω γραμμές θα προσπαθήσω να προσεγγίσω το θέμα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο έτσι ώστε η αναφορά να είναι κατανοητή και με λεπτομέρειες.

Τα περισσότερα βρέφη, από τον 4ο μήνα αντιδρούν, όπως είναι φυσιολογικό, με διαφορετικό τρόπο στη μητέρα τους από ότι στους άλλους ανθρώπους. Η διαδικασία αυτή, έχει την αφετηρία της στην πρόθεση της μητέρας να ικανοποιήσει κάθε επιθυμία του βρέφους και κυρίως αυτή της πείνας. Η συναισθηματική ανακούφιση του βρέφους, επιφέρει την ανάγκη για την μητέρα του -στην εξάρτηση- που σιγά-σιγά γίνεται πιο επιτακτική, από ότι είναι οι απλές βιολογικές του ανάγκες.  Στην ηλικία αυτή, η σχέση του παιδιού με την μητέρα είναι το πρώτο και το σπουδαιότερο γεγονός της ζωής του. Η μητέρα είναι για το βρέφος το συμπάν ολόκληρο.

Τα τρία στάδια της προσκόλλησης

Η ανάπτυξη του φαινόμενου της προσκόλλησης χωρίζεται σε τρία στάδια:  

Αδιαφοροποίητη προσκόλληση. Το είδος αυτό αρχίζει, από την 8η εβδομάδα και διαρκεί ως τον 5ο ή 6ο μήνα. Κατά την διάρκεια της, το βρέφος δείχνει να προσκολλάται σε πρόσωπα, όχι όμως σε κάποιο συγκεκριμένο.

Μονοπροσωπική προσκόλληση. Το βρέφος δείχνει σαφή διαφορική προσκόλληση προς ένα πρόσωπο. Το πρόσωπο αυτό είναι συνήθως η μητέρα - τροφός. Το βρέφος αρχίζει να εκδηλώνει έντονες αντιδράσεις προσκόλλησης προς το συγκεκριμένο αυτό πρόσωπο μεταξύ 5ου και 7ου μήνα , οι οποίες γίνονται εντονότερες τους επόμενους 3-4 μήνες. Στην φάση αυτή εμφανίζεται σαφώς το άγχος για τα ξένα πρόσωπα

Πολυπροσωπική προσκόλληση.  Σ’ αυτό το στάδιο το βρέφος, έχει αρχίσει να μεγαλώνει και να διευρύνει τις προσκολλήσεις του. Πρώτα σε ένα ακόμη πρόσωπο και αργότερα σε περισσότερα π.χ. προς τον πατέρα ή τη γιαγιά και τον παππού, πρόσωπα δηλαδή του άμεσου περιβάλλοντος, που διατηρούν μαζί του στενή επαφή και αλληλεπίδραση.

Η περίοδος αυτή, που τα παιδία σχηματίζουν τις πρώτες πολλαπλές προσκολλήσεις, είναι πάρα πολύ ευαίσθητη, και αν τυχόν γίνουν παρεμβάσεις για την διάσπαση τους ή την καθυστέρηση τους, μπορεί να υπάρξει σοβαρό αντίκτυπο στην μετέπειτα ζωή του βρέφους.

Ένα ακόμα καίριο σημείο όσον αφορά το παιδί είναι όχι τόσο ο χρόνος, που μένει ο γονέας με το παιδί αλλά η ποιότητα των ερεθισμάτων που του παρέχει. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει ένα τουλάχιστον πρόσωπο που να του παρέχει σταθερή φροντίδα, καθώς και πλούσια και ποικίλα διαπροσωπικά ερεθίσματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το πρόσωπο αυτό θα βρίσκεται σε συνεχή επιφυλακή.