Τί μεθόδους πειθαρχίας χρησιμοποιείτε; Τι αποτέλεσμα έχουν; Σας φαίνονται οικεία τα λόγια αυτής της μητέρας; « Τιμωρώ το παιδί μου…μετά αισθάνομαι ένοχη που το τιμώρησα, παίρνω πίσω την τιμωρία. Την επόμενη μέρα δεν με υπολογίζει, αυτό με εξοργίζει και βάζω αυστηρότερη τιμωρία και …πάλι από την αρχή».
Μοιάζει σαν να έχετε μπει σε έναν φαύλο κύκλο… Εκτός από το παιδί σας τιμωρείτε και τον εαυτό σας. Φαίνεται η τιμωρία να συνοδεύεται από πολλές ενοχές. Όταν συμβεί αυτό η τιμωρία χάνει το νόημά της. Πώς μπορεί όμως ο γονιός να αποφύγει όλες αυτές τις ενοχές; Μόνο αν είναι σίγουρος πως οι κανόνες που θεσμοθετεί μέσα στο σπίτι είναι απαραίτητοι και βοηθάνε το παιδί. Χρειάζεται να καταστήσει σαφές σε όλους πως αυτοί οι κανόνες θα εφαρμόζονται. Σε διαφορετική περίπτωση, θα υπάρχουν επιπτώσεις. Για παράδειγμα, τελειώνουμε με το διάβασμα μέχρι την τάδε ώρα το βράδυ και μετά κλείνουμε τα βιβλία, γιατί είναι η ώρα που όλοι ως οικογένεια θα φάμε, θα συζητήσουμε, θα βρεθούμε μαζί. Τότε τα πράγματα είναι ξεκάθαρα για όλους. Θα υπάρξουν συνέπειες αν ο κανόνας δεν τηρείται. Το παιδί ήξερε ξεκάθαρα και διάλεξε… Ο γονιός δεν έχει ενοχές και βοηθάει με το να αφήσει το παιδί να υποστεί τις συνέπειες αυτής της επιλογής που έκανε. Θα πάει αδιάβαστο στο σχολείο και αυτό θα έχει ένα κόστος.
Θυμηθείτε, η τιμωρία είναι μια πράξη που χρησιμοποιούμε για να μάθουμε στα παιδιά μας κάτι. Να μάθουν να ξεχωρίζουν αυτό που επιτρέπεται από αυτό που δεν επιτρέπεται. Έτσι, τα βοηθάμε να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα στην υπόλοιπη ζωή τους.
Τί είδους τιμωρία όμως πρέπει να χρησιμοποιεί ο γονιός ώστε να συμβάλει στην ουσιαστική βελτίωση του παιδιού;
Βασική αρχή είναι ότι η τιμωρία θα πρέπει να σχετίζεται με την αταξία. Σε διαφορετική περίπτωση, τα παιδιά μπερδεύονται. Φανταστείτε το παιδί σας να σπάει ένα βάζο με λουλούδια και εσείς για τιμωρία να του απαγορεύετε να δει τηλεόραση για λίγες μέρες. Το μόνο που ίσως έμαθε είναι να είναι πιο προσεκτικό με τα βάζα. Ακόμη, σίγουρα έμαθε πως κάθε φορά που οι γονείς του θυμώνουν του στερούν κάτι που του αρέσει…Δεν έμαθε όμως αρκετά για την έννοια πράξη – συνέπεια. Ποια άλλη τιμωρία ίσως του μάθαινε κάτι περισσότερο; Αν βοηθούσε να σκουπιστεί το πάτωμα, να σφουγγαριστούν τα νερά, να πεταχτούν τα λουλούδια; Πολλοί πιστεύουν ότι αυτό δεν είναι τιμωρία, είναι όμως μια διαδικασία μέσω της οποίας τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν πως οι πράξεις τους έχουν επιπτώσεις.
Εκτός από το βάζο όμως υπάρχει και η στενοχώρια ή ο θυμός της μαμάς. Συναισθήματα που δεν πρέπει να αγνοηθούν ή να ξεχαστούν. Πολλές φορές προστατεύουμε τα παιδιά από τα αρνητικά μας συναισθήματα για πράγματα που έκαναν. Αυτό τους δημιουργεί περισσότερο άγχος και ενοχές. Τους στερεί την δυνατότητα να αναλάβουν τις ευθύνες τους, κυρίως όμως τους στερεί την δυνατότητα να επανορθώσουν. Επιπλέον, ο γονιός παραμένει συναισθηματικά φορτισμένος και ξεσπάει αργότερα σε άλλες άσχετες περιστάσεις. Μιλήστε στα παιδιά σας ανοιχτά, αλλά ήρεμα «Τρόμαξα, θύμωσα, λυπήθηκα που δεν πρόσεξες το βάζο μου».
Θυμηθείτε, πως η έλλειψη της τιμωρίας μπορεί να δημιουργήσει στα παιδιά άγχος, ιδιαίτερα από την ηλικία των 4 – 5 χρόνων, όταν δηλαδή αρχίζουν να διαμορφώνουν τη δική τους συνείδηση. Η συνείδηση είναι αυτή που υπαγορεύει το καλό από το κακό. Η συνείδηση του παιδιού, όταν αρχίζει να διαμορφώνεται, είναι σκληρή, αυστηρή, απόλυτη και εκδικητική. Αν λοιπόν, δεν αναλάβει κάποιος το ρόλο να τιμωρήσει το παιδί λογικά και ανάλογα με την αταξία που έκανε, το παιδί μένει αβοήθητο να τα βγάλει πέρα μόνο του. Έτσι, φαντάζεται φοβερές και τρομερές τιμωρίες. Η αρχική συνείδηση του παιδιού κρίνει και τιμωρεί με μεγάλη αυστηρότητα. Έτσι με την δική μας τιμωρία ελαττώνεται το άγχος που τους προκαλεί η φανταστική.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ως γονείς πόσο χρήσιμη και αναγκαία για την ανάπτυξη ενός παιδιού είναι η «τιμωρία», πάντοτε σε αντιστοιχία με την ηλικία του παιδιού, την πράξη και το πώς αυτή έγινε. Μόνον έτσι θα αμβλυνθούν οι ενοχές και οι τύψεις που ένας γονιός έχει, όταν «τιμωρεί» το παιδί του και μόνο τότε μπορεί να του μιλήσει γι αυτό, να του εξηγήσει με σαφήνεια και να του πει τι ακριβώς τον δυσαρέστησε στη συμπεριφορά του, διασφαλίζοντας ότι το παιδί έχει καταλάβει ακριβώς γιατί τιμωρείται.
Εργαλεία 
