Ερώτηση από Μαριλένα, (30.01.2022)
Καλησπέρα, θα ήθελα να ρωτήσω για την μικρή μου κόρη 3.5 χρονών (έχω και έναν γιο 6.5 χρονών) ένα πανέξυπνο, υπέροχο παιδί, πιο ανεπτυγμένο γενικά για την ηλικία της και σωματικά και πνευματικά. Αλλά πολύ φοβισμένο με τους ξένους. Δεν θέλει να έρχεται κανείς ξένος στο σπίτι μας . Όταν πηγαίνουμε κάπου σε κλειστό χώρο και έχει και άλλους ανθρώπους από αυτούς που θα έπρεπε (π.χ στο σπίτι της γιαγιάς έχει επισκέπτες) βάζει τα κλάματα δεν θέλει να μπει.. Ή θα μπει κλαίγοντας θα είναι στην αγκαλιά μου δεν θέλει να μιλάω με άλλους και θέλει να φύγουμε να πάμε στο σπίτι μας. Υπάρχουν όμως και κάποιες φορές που δεν την ενοχλεί. Είναι λίγο διστακτική αλλά μπαίνει και πιάνει και κουβέντα. Ούτε κλάματα, ούτε χαμό. Στους εξωτερικούς χώρους συνήθως δεν έχει τέτοιο πρόβλημα. Μερικές φορές όμως ντρέπεται και εκεί αν της μιλήσουν. Ανάλογα τα κέφια της. Με τα παιδιά παίζει μια χαρά. Με τον αδερφό της παίζουν συνέχεια ξέρει να ακολουθεί κανόνες να περιμένει την σειρά της. Φυσικά πολλή ζήλεια και από τους δύο. Περπάτησε νωρίς, μίλησε νωρίς, καθάρισε 2 χρονών! Προσπαθήσαμε να την στείλουμε στον παιδικό σταθμό γιατί χαίρεται πολύ με τα παιδιά και τα ψάχνει αλλά είχαμε τα αντίθετα αποτελέσματα. Τελικά την σταματήσαμε. Δεν θέλει να ακούει για σχολείο. Δεν θέλει λέει να πάει ποτέ. Απέκτησε ένα τρελό άγχος αποχωρισμού και δεν μπορώ πια να την αφήσω πουθενά ενώ δεν είχε κανένα πρόβλημα από μωρό έμενε και τα βράδια στην γιαγιά της ούτε που με έψαχνε. Βέβαια με τους επισκέπτες που τυχόν είχε η γιαγιά πάλι είχαμε κλάματα από μωρό. Ο μπαμπάς δουλεύει πολλές ώρες και δεν τον πολυβλέπουμε, λίγο το βράδυ μόνο.. Εγώ δεν εργάζομαι και είμαστε συνέχεια μαζί. Στον παιδικό μπλόκαρε προφανώς γιατί είχε πολλούς ξένους (κυρίες, καθαρίστριες, μαγείρισσες, σερβιτόρους) ξαφνικά και ήταν μόνη της ανάμεσα στους αγνώστους που γενικά τους φοβάται σε κλειστούς κυρίως χωρους. Α να σας πω πως αν αυτός ο ξένος έχει να της δώσει ένα 'δωράκι' το ξεπερνάει πολύ πιο εύκολα. Επίσης αν πάμε στο δικό του σπίτι επίσκεψη θα αντιδράσει πιο καλά από ότι αν τον συναντήσουμε στο σπίτι της γιαγιάς ή κάπου αλλού.. Πως μπορώ να την βοηθήσω; Να χαλαρώσει; Δεν βοηθάει και η κατάσταση με τον κορονοϊό. Να το ψάξω λέτε παραπάνω;; Τον Σεπτέμβρη θα πρέπει να πάει προνήπιο που είναι υποχρεωτικό.
Ευχαριστώ πολύ!
Απάντηση από ψυχολόγο (04.02.2022)
Αγαπητή αναγνώστρια Μαριλένα
Σας ευχαριστώ για το λεπτομερές μήνυμα-σίγουρα μ΄ έχει βοηθήσει αρκετά. Όσα περιγράφεται είναι φυσιολογικά, π.χ. η ζήλεια μεταξύ αδελφών και η επιφυλακτικότητα της κόρης σας σε καταστάσεις κοινωνικής φύσεως (το σπίτι της γιαγιάς όταν φιλοξενεί εκείνη γνωστούς αλλά αγνώστους προς εσάς). Αυτό που θεωρείται εσείς ¨κἐφια¨ είναι το χαρακτηριστικό του παιδιού-μπορεί απλά να μην θέλει να είναι κοινωνική, να κουράζεται με την διαδικασία της βαβούρας και να προτιμάει τον ασφαλή και οικείο χώρο του σπιτιού της, πράγμα που συνηθίζεται στην ηλικία αυτή γιατί τα παιδιά θέλουν να έχουν έλεγχο του περιβαλλόντος τους.
Αυτό που με ανησυχή λιγάκι είναι πως αντιδράει σε ΄ξένους" που την χαρίζουν δώρα. Αν πρέπει κάτι να κάνετε θα είναι να κόψετε αυτό γιατί είναι επικίνδυνο.
Η φοβίες είτε είναι προς τους ξένους είτε προς το σκοτάδι είτε προς τον αποχωρισμό, αναδεικνύουν ανασφάλεια και αβεβαιότητα. Ο κάθε άνθρωπος ειδικά στην ηλικία της κόρης σας, αποκτά μία εικόνα για τον εαυτό του, τον κόσμο γύρω του αλλά και τις σχέσεις του. Όταν ένα νήπιο νιώθει ανασφάλεια με τον κόσμο γύρω του αντιδρά έτσι όπως μας περιγράφεται. Ο ρόλος του γονέα είναι να δείξει στο παιδί πως στον κόσμο υπάρχουν πράγματα που είναι ευχάριστα και δυσάρεστα, πως ορισμένες φορές αυτά μας δημιουργούν συναισθήματα χαράς ή ταραχής, και ποιους τρόπους τα διαχειριζόμαστε.
Η ανασφάλεια συνοδεύεται από την αβεβαιότητα και αυτό είναι που δημιουργεί τα συναισθήματα αναστάτωσης, συνήθως. Αν μειώσετε την αβεβαιότητα θα μειωθεί και η ανασφάλεια και κατά συνέπεια η φοβία. Πώς θα το κάνετε αυτό: με την βοήθεια μιας ρουτίνας και μέσω τεχνικές της εν-νόησης (mentalisation). Έχετε παρατηρήσει πως τα παιδιά παρ' ότι έχουν δει μία κωμωδία πολλές φορές, γελάνε στα αστεία σημεία δευτερόλεπτα πρι ειπωθεί η ατάκα; Ο λόγος είναι γιατί γνωρίζουν πως έρχετε η ατάκα-είναι κάτι που περιμένουν, γνωρίζουν τι ακριβώς θα ειπωθεί. Την ίδια λογική έχει η ρουτίνα-όταν ξέρουμε τί πρόκειται να κάνουμε, μειώνετε το άγχος μας. Στην περίπτωση σας, θα προετοιμάζεται την κόρη σας για τις επισκέψεις που θα κάνετε, θα έχετε ένα σχέδιο με τί ακριβώς θα κάνετε στην διάρκεια της παραμονής σας, ποιους τυχόν θα δείτε (π.χ. τους φίλους της γιαγιας) και τι θα κάνετε αν δεν θα νιώθει καλά στον χώρο (π.χ. θα πάτε σ' ένα ήσυχο δωμάτιο και θα ζωγραφίσετε). Είναι προτιμότερο να δείξουμε στο παιδί πως να ρυθμίσει το έντονο συναίσθημα που νιώθει και πως να ελέγχει την κατάσταση.
Η στοργή σας, η ψυχραιμία και η ενασχόληση σας με τα παιδιά επικοινωνείται προφανός με λόγια αλλά οι πράξεις κάνουν την διαφορά.
Εργαλεία 
