Τα συναισθήματα που ακολουθούν τη γέννα συνήθως περιγράφονται ως χαρά, υπερηφάνεια και ανακούφιση. Όμως η γέννα καθεαυτή είναι μια περίπλοκη κατάσταση που συνοδεύεται από αισθήματα άγχους, αγωνίας και εξαντλητικής κούρασης.
Η μητέρα μπορεί να ταλαιπωρηθεί πολύ αν:
- παρουσιαστούν επιπλοκές, ή η γέννα χρειαστεί επιπλέον χρόνο από ό,τι περίμενε
- το μωρό έρχεται πρόωρο ή έχει προβλήματα υγείας και χρειάζεται εντατική περίθαλψη
- νιώθει εγκαταλελειμμένη κατά τη διάρκεια της γέννας
- αν δεν αισθάνεται τον μητρικό δεσμό με το μωρό της.
Για πολλούς η μετάβαση στον γονεϊκό ρόλο είναι ομαλή και μάλιστα αρκετοί είναι αυτοί που την βρίσκουν διασκεδαστική και ευχάριστη, παρά τις όποιες δυσκολίες στην αρχή της. Όμως το να φροντίζεις ένα μωρό κατά το 1ο έτος της ζωής του είναι πολύ απαιτητική δουλειά, που γίνεται ακόμη πιο δύσκολη με τις αϋπνίες, την αναστάτωση από τα κλάματα και τις πολλές ώρες αμηχανίας.
Το να αντιμετωπίζεις τις καθημερινές αλλαγές στη ρουτίνα και να μαθαίνεις ταυτόχρονα πώς να φροντίζεις το μωρό χρειάζεται πολλή ενέργεια, συναισθηματικές δεσμεύσεις και υπομονή. Δεν αποτελεί έκπληξη το ότι πολλοί γονείς τα βρίσκουν δύσκολα όλα αυτά.
Είναι στιγμές μεγάλων αλλαγών. Για τη γυναίκα, η εγκυμοσύνη, η γέννα, ο θηλασμός, περιλαμβάνουν φυσιολογικές αλλαγές οι οποίες επηρεάζουν την εικόνα που έχει η ίδια για το σώμα της και τη σχέση της με τον σύντροφό της.
Η φυσιολογική επαναφορά του σώματος από όλα αυτά στην κανονική του κατάσταση είναι μια μακρά διαδικασία και όχι πάντα ευχάριστη.
Ακόμα και 6 μήνες μετά τη γέννα οι γυναίκες δεν αισθάνονται κανονικά τον εαυτό τους, φυσιολογικά ή συναισθηματικά:
- Η φυσιολογική επαναφορά μετά την γέννα συνοδεύεται από κούραση, πόνο, φοβία, θηλασμό και απώλεια της ερωτικής επιθυμίας.
- Σημαντική αλλαγή στην νέα καθημερινότητα είναι ότι πλέον το ζευγάρι έχει λιγότερο χρόνο για αυτό. Πράγμα που επηρεάζει πολύ την σχέση τους. Σχεδόν όλα τα ζευγάρια ομολογούν μειωμένη επιθυμία μετά από ένα μωρό και πολλοί αισθάνονται απομακρυσμένοι από τον/την σύντροφό τους.
- Η προσωπική εικόνα του σώματος αλλάζει σημαντικά.
- Οι ορμονικές αλλαγές της γυναίκας, σε συνδυασμό με τις καθημερινές αλλαγές της προσωπικής της ζωής, την οδηγούν σε εξάντληση, απομόνωση ή συντριπτικά συναισθήματα.
Δεν είναι λίγες οι γυναίκες που, με τον ερχομό του μωρού τους, τις κατατρέχουν σκέψεις και συναισθήματα αρνητικά, όπως:
- Απογοήτευση που η γέννα δεν πήγε έτσι όπως ήθελαν.
- Φόβοι για την υγεία του μωρού και την ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του νέου ρόλου τους.
- Στενοχώρια και αγωνία όταν το μωρό είναι ανήσυχο.
- Απογοήτευση γιατί βρίσκουν δύσκολο τον θηλασμό. Που συχνά συνοδεύεται από αισθήματα ενοχής ή αποτυχίας, στην περίπτωση που αναγκαστούν να δώσουν στο μωρό ξένο γάλα.
- Αίσθηση ότι δεν βιώνουν την εμπειρία του μωρού όπως την φανταζόντουσαν και προσδοκούσαν.
- Ανησυχία μήπως χαρακτηριστούν ανίκανες ή κακές μητέρες.
- Έλλειψη οικονομικής/συναισθηματικής στήριξης από τον σύντροφό τους, την ευρύτερη οικογένεια ή τους φίλους τους.
Ο δεσμός με το μωρό
Μετά τη γέννα οι νέες μητέρες περιμένουν να δεθούν με το μωρό τους αμέσως.
Για πολλές όμως γυναίκες η προσκόλληση θέλει κάποιον χρόνο για να αναπτυχθεί. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει αισθήματα ενοχής, στρες και απογοήτευση. Όταν η μαμά δεν αισθάνεται τίποτα για το μωρό της νιώθει απόμακρη ή της είναι δύσκολο να το φροντίζει.
Είναι σημαντικό να μην καταβάλει την μητέρα η απογοήτευση και να το συζητήσει με κάποιον κατάλληλο να τη βοηθήσει, διότι υπάρχουν τρόποι να δυναμώσει την σχέση της με το μωρό. Σε αντίθετη περίπτωση ανοίγονται δρόμοι για την ανάπτυξη διαταραχών της μητρικής ψυχικής υγείας (ΜΨΥ).
Εάν η μητρότητα δεν είναι αυτό που περίμενες, είναι εύκολο να ρίξεις το φταίξιμο στον εαυτό σου, ή να πιστέψεις ότι η μητρότητα δεν είναι για σένα. Να θυμάσαι ότι η προσαρμογή στην μητρότητα είναι μια μεγάλη προσωπική πρόκληση. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσεις πώς αισθάνεσαι ή να το εκμυστηρευτείς σε κάποιο έμπιστο πρόσωπο.