ψυχολογία

Ερώτηση από Aggelikifok (12.3.2017)

“Καλησπέρα σας, έχω έναν γιο 15 μηνών και τον τελευταίο καιρό με απασχολεί η αντίδρασή του όταν επιστρέφει πίσω σε εμένα εάν έχει λείψει κάποιες ώρες ή και λίγες μέρες. 

Ακόμα δεν πηγαίνει παιδικό σταθμό και εγώ δε δουλεύω οπότε περνάμε την ημέρα μας μαζί. Όταν έρχεται κόσμος στο σπίτι θέλει να είναι δίπλα μου, να τον παίρνω αγκαλιά ή να παίζουμε μαζί. Εάν τον απασχολήσει κάποιος άλλος και φύγω από το δωμάτιο αρχικά είναι ανήσυχος, όμως ξεχνιέται στη συνέχεια και όταν επιστρέφω τότε έρχεται προς το μέρος μου με χαρά. 

Το θέμα μου είναι όταν λείψει από το σπίτι για αρκετές ώρες ή και λίγες μέρες (όταν έφυγε με τον άντρα μου). Μόλις επέστρεψε δεν έδειξε χαρά ή ανυπομονησία, ίσως να τον χαρακτήριζα και σχεδόν αδιάφορο. 

Στη συνέχεια ήρθε στην αγκαλιά μου και σιγά-σιγά παίξαμε. Απλά η πρώτη του αντίδραση δεν ήταν ιδιαίτερα θερμή. 

Διάβασα και ένα σχετικό άρθρο στο site σας αλλά για ποιο λόγο μπορεί να συμβαίνει αυτό, είναι κάποιο θέμα που αφορά τη σχέση μας ή τον τρόπο δεσίματός μας;
Ευχαριστώ εκ των προτέρων.”

Απάντηση από ψυχολόγο (12.3.2017)

Ερώτηση από Κατερίνα (10.4.2017)

“Γεια σας, έχω ένα μωράκι 8μιση μηνών. Εδώ και ένα μήνα δε θέλει κανέναν άλλον πάρα μόνο εμένα. Αυτή η συμπεριφορά ξεκίνησε όταν χρειάστηκε να λείψω για λίγο και το άφησα πρώτη φόρα μόνο του... Δεν έχει πιει ποτέ φόρμουλα και όταν του πήρα να πιει για τις ώρες που θα έλειπα δεν ήπιε γουλιά και έκλαιγε μέχρι να γυρίσω... πλέον τον θηλάζω μόνο πρωί-βράδυ αλλά όλη νύχτα ξυπνάει και θέλει τη θηλή στο στόμα του για να ξανακοιμηθεί...ένα μήνα τώρα είμαι πελαγωμένη… Ξυπνάει κάθε μισάωρο με κάθε μια ώρα....πως θα το σταματήσω αυτό; Μόλις χρονίσει θέλω να αποθηλάσει πρέπει να προσέξω κάτι ιδιαίτερα; Πρέπει να γυρίσω στη δουλειά και ο μικρός θα πάει βρεφονηπιακό σταθμό.  Πώς θα τον συνηθίσει; Μήπως πρέπει να βρω άλλη λύση? Δε θέλω να του κάνω κακό στη ψυχολογία του επειδή θα είναι με κάποιους "ξένους". Πείτε μου τη γνώμη σας σάς παρακαλώ... Συγγνώμη για τις πολλές ερωτήσεις.”

Απάντηση από ψυχολόγο (10.4.2017)

Συχνά τα παιδιά φοβούνται να πάνε στην πρώτη δημοτικού και να κάνουν μια νέα αρχή στο καινούριο σχολείο. Είναι φυσιολογικό αυτή η καινούρια κατάσταση να τους προκαλεί άγχος διότι δεν γνωρίζουν τι θα αντιμετωπίσουν.

Συνήθως ακούνε από τους γονείς και πιθανόν από τα μεγαλύτερα αδέλφια κάποια «πρέπει», όπως: «Θα πρέπει να διαβάζεις πολύ, θα πρέπει να είσαι άριστος μαθητής, θα πρέπει να κάνεις παρέα με καλά παιδιά, θα πρέπει να κάνεις και άλλα πράγματα εκτός από το σχολείο π.χ. μπαλέτο, ξένες γλώσσες, καράτε».

Εκτός από τις παραπάνω υποχρεώσεις, οι γονείς συνήθως ενημερώνουν τα παιδιά τους και για τους κινδύνους που υπάρχουν. Για παράδειγμα οι γονείς μπορεί να πουν: «Μπορεί να υπάρχουν πιο δυνατά παιδιά στο σχολείο που θα πειράζουν τα υπόλοιπα. Αυτά είναι κακά παιδιά». Επίσης μπορεί να ειπωθεί ότι: «Δεν αφήνουμε κανέναν να αγγίξει το εσώρουχο μας, γιατί είναι κακό» χωρίς να εξηγούν για ποιο λόγο είναι κακό ή τι μπορεί να συμβεί ή πώς να αντιμετωπίσουν τα παιδιά τον εκάστοτε κίνδυνο.

Οι γονείς, άθελά τους, συχνά μεταδίδουν το άγχος και τις ανησυχίες τους στο παιδί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το ίδιο το παιδί να φοβάται να πάει στο σχολείο, έχοντας την ανάγκη να είναι δίπλα στους γονείς του, ώστε να νιώθει ασφάλεια και προστασία.

Γνωρίζοντας την δύσκολη εποχή που διανύουμε λόγω της κρίσης, οι γονείς έχουν άγχος και στρες για το πώς θα τα καταφέρουν. Οι περισσότεροι γονείς γυρίζουν αργά το βράδυ και πολλές φορές δεν έχουν τις αντοχές να ασχοληθούν όσο θα θέλανε με τα παιδιά τους.

Παρά τη δύσκολη αυτή κατάσταση, μπορούν να διαθέσουν ποιοτικό χρόνο στα παιδιά τους, ιδίως το καλοκαίρι που είναι η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στην πρώτη δημοτικού.

Καλό θα ήταν μέσω του παιχνιδιού να αναπαραστήσουν την σχολική αίθουσα και την διαδικασία του μαθήματος. Να δείξουν στα παιδιά πώς να συμπεριφέρονται εντός και εκτός αίθουσας. Να δείξουν στα παιδιά πώς να αντιμετωπίσουν ένα παιδί που τους ενοχλεί. Να περιγράψουν στα παιδιά τους πώς οι ίδιοι αντιμετώπισαν τους φόβους τους για το σχολείο και να τα βοηθήσουν να βρουν τους δικούς τους τρόπους άμυνας - αντιμετώπισης ανάλογα με την προσωπικότητά τους.

Οι ίδιοι γονείς χρειάζεται να είναι ήρεμοι και με εμπιστοσύνη στα παιδιά για ό,τι πρόκειται να συμβεί στο σχολείο και να τους δίνουν την δυνατότητα να εκφράζουν τους φόβους τους μέσω συζήτησης, παιχνιδιού ή ζωγραφικής.

Επίσης, μπορούν να δουν επιμορφωτικά βίντεο, προσαρμοσμένα στην ηλικία των παιδιών, ώστε να συζητήσουν μαζί τους και να τα βοηθήσουν να κατανοήσουν θέματα όπως ο εκφοβισμός ή η σεξουαλική παρενόχληση.

Τέλος, πολύ σημαντικό είναι οι γονείς να έχουν μια κοινή αντιμετώπιση απέναντι στα παιδιά τους, ώστε εκείνα να μην λαμβάνουν διπλά μηνύματα αλλά να νιώθουν ασφάλεια μπροστά στην αλλαγή που πρόκειται να έρθει.

Ένα κοινωνικό φαινόμενο αποτυπώνεται το τελευταίο διάστημα στη Γραμμή 115 25 του Μαζί για το Παιδί καθώς ένα υψηλό ποσοστό των κλήσεων που λαμβάνει καθημερινά έχει να κάνει με τα διαζύγια του καλοκαιριού. 

Πολλοί γονείς που επικοινωνούν με τη Γραμμή 115 25 του Μαζί για το Παιδί ζητούν συμβουλές για το πως θα επικοινωνήσουν στα παιδιά τους το γεγονός ότι θα ζουν πλέον χωριστά.

Αρκετοί είναι οι γονείς που επιλέγουν την καλοκαιρινή περίοδο να μιλήσουν στα παιδιά για το διαζύγιο γιατί θεωρούν πως θα το αντιμετωπίσουν πιο εύκολα τώρα που τα σχολεία είναι κλειστά και οι υποχρεώσεις τους έχουν μειωθεί για το τρέχον διάστημα.

Η Κλεοπάτρα Τσουχνικά, Ψυχολόγος της Πανελλαδικής Γραμμής 115 25 & του Συμβουλευτικό Κέντρο για μητέρες, γονείς, παιδιά και εφήβους του Μαζί για το Παιδί μέσα από άρθρο της συμβουλεύει τους γονείς για το πώς μπορούν να μιλήσουν για το διαζύγιο.

Διαζύγιο: Μια επίπονη διαδικασία

Το διαζύγιο είναι μια επίπονη διαδικασία για όλα τα μέλη της οικογένειας, έντονα συναισθηματικά φορτισμένη και συχνά, με πολλές συγκρούσεις ανάμεσα στους γονείς. Κανείς δεν αποφασίζει να φτιάξει οικογένεια έχοντας στο μυαλό του ότι πρόκειται να χωρίσει.
Συχνά όμως τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως τα ονειρευόμαστε, υπάρχουν φορές που οι συγκρούσεις ανάμεσα στο ζευγάρι είναι συνεχείς και έντονες ενώ άλλες φορές ο ένας απομακρύνεται συναισθηματικά από τον άλλον.

Παράταση στην παράταση

Πολλές φορές, το ζευγάρι παρατείνει την απόφαση του διαζυγίου «για χάρη των παιδιών». Κάνουν υπομονή μέχρι να μεγαλώσουν τα παιδιά ή ελπίζοντας ότι οι εντάσεις θα ατονήσουν με τον καιρό. Τα παιδιά όμως είναι εκεί, αντιλαμβάνονται την ένταση όσο κι αν προσπαθούν οι γονείς να τα προστατεύσουν, ακούνε/κρυφακούνε συζητήσεις τους, παρατηρούν τις συναισθηματικές δυσκολίες των γονιών τους και την κακή τους διάθεση.

Φαίνεται όμως, πως δεν είναι το ίδιο το διαζύγιο που πληγώνει τα παιδιά αλλά η κακή επικοινωνία και σχέση μεταξύ των γονιών, κάτι που μπορεί να υπάρχει πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το διαζύγιο. Ένα διαζύγιο λοιπόν, μπορεί να λειτουργήσει ανακουφιστικά και προστατευτικά για το παιδί όταν αυτό γίνει ομαλά και με καλή συνεργασία ανάμεσα στους γονείς.

Κλειδί η ηρεμία

Είναι καλό να μιλήσουν και οι δύο γονείς μαζί με τρόπο ήρεμο και σαφές και να χρησιμοποιούν λόγια ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Η συζήτηση αυτή είναι πράγματι σοβαρή και συναισθηματικά φορτισμένη και δε χρειάζεται να προσπαθούν να την κάνουν να μοιάζει εύκολη ή ευχάριστη.

Τα πρακτικά ζητήματα

Είναι σημαντικό να έχουν συναποφασίσει οι γονείς από πριν τα «πρακτικά ζητήματα», ποιος θα μετακομίσει, πού θα βρίσκεται, πότε θα βλέπει το παιδί, πώς θα μπορέσει να τον/την βρίσκει το παιδί, ώστε να παρέχουν στο παιδί μια νέα σταθερή ρουτίνα, να του δώσουν την αίσθηση της ασφάλειας, ότι πρόκειται να συμβεί κάτι για το οποίο διατηρούν τον έλεγχο.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να δοθεί χρόνος και χώρος στο παιδί να ανοιχτεί, να εκφράσει τα συναισθήματά του, τις απορίες του, τις ανησυχίες του. Δεν είναι ασυνήθιστο τα παιδιά να ενοχοποιούνται σε αυτές τις περιπτώσεις, να αισθάνονται υπεύθυνα για αυτό που συμβαίνει και να προσπαθούν να αποτρέψουν το διαζύγιο των γονιών τους μέσα από τη συμπεριφορά τους.

Χρειάζεται οι γονείς να κάνουν σαφές στο παιδί ότι είναι δική τους απόφαση και σε καμία περίπτωση δεν ευθύνεται το παιδί για αυτό. Χρειάζεται να γίνει σαφές ότι οι γονείς αποφασίζουν να χωρίσουν και να πάψουν να είναι ζευγάρι, δε θα πάψουν όμως ποτέ να είναι γονείς.

Ασφάλεια στο παιδί

Το σπουδαιότερα για το παιδί σε αυτή τη δύσκολη περίοδο είναι να αισθάνεται ασφάλεια, να αισθάνεται ότι οι γονείς του θα το αγαπάνε πάντα και θα είναι δίπλα του για να το στηρίζουν.

Ενδεχομένως το παιδί να παραμείνει σιωπηλό και να χρειαστεί χρόνο για να επεξεργαστεί αυτό που οι γονείς του ανακοινώνουν. Χρειάζεται οι γονείς να δώσουν αυτό το χρόνο και να του δείξουν ότι θα είναι εκεί όταν θα είναι έτοιμο να ανοίξει τα συναισθήματά του.

Συναισθηματική έκφραση

Τη συναισθηματική έκφραση του παιδιού μπορούν να διευκολύνουν οι γονείς όταν οι ίδιοι εκφράζουν τα δικά τους συναισθήματα, επιτρέποντας με αυτό τον τρόπο και ενθαρρύνοντας το παιδί να κάνει το ίδιο.

Ερώτηση από Μαρία (11.1.2017)

“Καλησπέρα σας. Έχω ένα αγοράκι 2,5 χρονών. Πριν δύο μήνες περίπου ο μπαμπάς μας έφυγε από το σπίτι γιατί από ότι μου είπε δεν ταιριάζουμε μετά από 7 χρόνια σχέσης και 3 παντρεμένοι.

Μια μέρα μου το ανακοίνωσε και σε μια βδομάδα μέσα είχε φύγει. Μάζεψε όλα τα ρούχα του μπροστά στο παιδί και έφυγε χωρίς καν να το χαιρετήσει. Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά κάναμε μόνοι μας. Ήρθε για δύο ώρες μόνο δεύτερη μέρα Χριστουγέννων. Γενικά περνάει η βδομάδα και θα έρθει για μια ώρα το πολύ μια με δύο φορές τη βδομάδα. Τηλέφωνα δεν παίρνει καθόλου. Το τριήμερο που μας πέρασε δεν εμφανίστηκε καθόλου.

Ο μικρός την τελευταία φορά που ήρθε για μισή ώρα τον έσπρωχνε και ήθελε εμένα. Γενικά το τελευταίο καιρό έχει κολλήσει πάνω μου και δεν θέλει κανέναν και έχει αρχίσει να σηκώνει χέρι αν δεν του κάνεις το χατίρι η αν πάει κάποιος άλλος να τον πάρει. Εγώ να σας πω την αλήθεια η ψυχολογία μου δεν είναι ότι καλύτερο γιατί έγινε τελείως ξαφνικά και γρήγορα.

Δεν το περίμενα να γίνει. Δεν ήθελα να γίνει. Προσπαθώ όσο μπορώ για το παιδί να είμαι καλά αλλά μερικές φορές κλαίω και με έχει δει και προσπαθεί να μου σκουπίσει τα δάκρυα μου.

Ξέχασα να σας πω ότι τον μικρό τα πρωινά τον κρατάνε ακόμα οι γονείς του επειδή ο ίδιος θέλει αφού δεν υπάρχει άλλη βοήθεια. Σας παρακαλώ θα ήθελα να με βοηθήσετε... Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε.”

Απάντηση από ψυχολόγο (12.1.2017)