Η δυνατότητα φύλαξης βλαστικών κυττάρων (γνωστών και ως βλαστοκύτταρα) είναι μία μοναδική ευκαιρία να φυλαχθεί το πολύτιμο δομικό υλικό του ανθρωπίνου σώματος: το ομφαλοπλακουντιακό αίμα και ο ομφάλιος λώρος είναι μόνο μερικές πηγές βλαστικών κυττάρων έτοιμες να παρέχουν τα θεμέλια για περισσότερες από 70 θεραπείες του αίματος, αιματολογικές ασθένειες και μελλοντικές χρήσεις στην αναγεννητική ιατρική.
Βλαστικά κύτταρα: Τα δομικά στοιχεία της ζωής
Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από περισσότερους από 200 τύπους ώριμων κυττάρων, καθένα από τα οποία έχει μια ξεχωριστή και εξειδικευμένη λειτουργία. Είτε είναι μυϊκά κύτταρα της καρδιάς που χτυπούν ρυθμικά ή ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταφέρουν οξυγόνο σε κάθε μέρος του σώματός μας, κάθε εξειδικευμένο, "εργαζόμενο κύτταρο" κατέχει ένα σημαντικό ρόλο. Τα βλαστικά κύτταρα διαφέρουν από τα ώριμα εργαζόμενα κύτταρά μας: έχουν μια εκπληκτική ικανότητα όχι μόνο να πολλαπλασιάζονται, αλλά και να δημιουργούν νέους ιστούς όταν διαιρούνται και αναπτύσσονται. Αυτός είναι ο τρόπος που δημιουργούνται όλα τα κύτταρα του σώματός μας. Η ανακάλυψη των βλαστικών κυττάρων ήταν ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της σύγχρονης ιατρικής.
Με αυτή την ικανότητα, τα βλαστικά κύτταρα παίζουν βασικό ρόλο κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του ανθρώπινου σώματος μετά τη γονιμοποίηση. Ωστόσο, τα βλαστικά κύτταρα δεν εξαφανίζονται όταν το σώμα μας αναπτυχθεί πλήρως. Ορισμένα παραμένουν στο σώμα μας, ως "αποθεματικά", και είναι ζωτικής σημασίας για την ανάκτηση των κατεστραμμένων ή "γερασμένων" ιστών. Η ικανότητά τους να παράγουν διαφορετικά είδη εξειδικευμένων κυττάρων τα καθιστά μοναδικά και σημαντικά για τις θεραπείες στην ιατρική.
Γέννηση: Μία μοναδική ευκαιρία
Τα βλαστικά κύτταρα ομφαλίου λώρου συλλέγονται τη στιγμή που κόβεται ο ομφάλιος λώρος μεταξύ της μητέρας και του παιδιού. Η συλλογή είναι εύκολη, πραγματοποιείται μέσα σε λίγα λεπτά και είναι εντελώς ακίνδυνη τόσο για τη μητέρα όσο και για το παιδί. Δεν επηρεάζει καθόλου τις φυσικές ακολουθίες της γέννησης, και σε αντίθεση με τη συλλογή των βλαστικών κυττάρων από τον μυελό των οστών, δεν είναι απαραίτητη καμία επεμβατική διαδικασία.
Μετά τη γέννηση, όσο μεγαλώνουμε, οι ομάδες των βλαστικών κυττάρων που βρέθηκαν στον ομφάλιο λώρου αρχίζουν να αλλάζουν.
Ως εκ τούτου, η στιγμή της γέννησης αποτελεί τη μοναδική ευκαιρία για τη συλλογή αυτών των μοναδικών κυττάρων. Η κρυοσυντήρησή τους επιτρέπει να αποθηκευτούν με σκοπό τη μελλοντική τους χρήση.
Πηγές ενήλικων βλαστικών κυττάρων
Ένα είδος ενήλικων βλαστικών κυττάρων είναι τα αιμoποιητικά βλαστικά κύτταρα (HSC): αυτά τα κύτταρα παράγουν όλα τα κύτταρα στο αίμα και το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Στους ενήλικες, τα HSC βρίσκονται κυρίως στο μυελό των οστών και σε μικρότερες ποσότητες στο αίμα. Τα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα (Mesenchymal Stem Cells - MSC), από την άλλη, βρίσκονται στο μυελό των οστών, στους μυς, στα οστά, στο λίπος και σε άλλα όργανα, και έχει αποδειχθεί ότι έχουν την ικανότητα να δημιουργούν πολλούς διαφορετικούς ιστούς, όπως τον νευρικό ιστό ή κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη.
Τα βλαστικά κύτταρα αναπτύσσονται με την ηλικία
Τα βλαστικά κύτταρα κατηγοριοποιούνται ανάλογα με την προέλευσή τους και το είδος των κυττάρων που μπορούν να παράγουν(1):
Εμβρυϊκά Βλαστικά Κύτταρα: Χρησιμοποιούνται στο εργαστήριο ως ερευνητικό εργαλείο για την κατανόηση της ανάπτυξης των κυττάρων, αλλά δεν είναι διαθέσιμα για θεραπεία. Αυτά μπορούν να παράγουν τα περισσότερα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος. Ωστόσο, τα έμβρυα πρέπει να καταστρέφονται όταν συλλεχθούν. Αυτό θέτει σοβαρά ζητήματα βιοηθικής.
Ενήλικα Βλαστικά Κύτταρα: Βρίσκονται σε παιδιά και σε ενήλικες, όπως υποδηλώνει και το όνομα. Τα ενήλικα βλαστικά κύτταρα ονομάζονται επίσης "δεσμευμένα βλαστικά κύτταρα", δεδομένου του ότι έχουν περιορισμένο φάσμα εξειδικευμένων κυττάρων που μπορούν να παράγουν. Με την πάροδο του χρόνου χάνουν τη ζωτικότητά τους.
Βλαστικά κύτταρα ομφάλιου λώρου
Είναι "νεογιλά βλαστικά κύτταρα" και θεωρούνται λιγότερο ώριμα από τα "ενήλικα βλαστικά κύτταρα". Είναι λιγότερο ώριμα (λιγότερο δεσμευμένα) από τα βλαστικά κύτταρα που βρέθηκαν στο μυελό των οστών ή τα όργανα των ενηλίκων ή των παιδιών. Αν και η πλειοψηφία των βλαστικών κυττάρων είναι αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρα, το αίμα του ομφάλιου λώρου περιέχει επίσης και αρχέγονα μεσεγχυματικά καθώς και άλλα αρχέγονα βλαστικά κύτταρα σε μικρότερες ποσότητες. Τα βλαστικά κύτταρα που προέρχονται από τον ομφάλιο λώρο είναι γνωστό ότι έχουν μεγαλύτερη ικανότητα παραγωγής διαφόρων ανθρώπινων ιστών σε σχέση με τα ενήλικα βλαστικά κύτταρα. Αυτή η καταπληκτική ανακάλυψη εφαρμόζεται για την ανάπτυξη θεραπειών σε σοβαρές ανθρώπινες ασθένειες.
Μετά την πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων ομφάλιου λώρου, το 1988, έχουν συνολικά πραγματοποιηθεί περίπου 15.000 μεταμοσχεύσεις. Σήμερα πραγματοποιούνται περίπου 3.000 μεταμοσχεύσεις κάθε χρόνο, γεγονός που σημαίνει ότι μπορούμε να αναφερόμαστε με ασφάλεια για ένα ιατρικό πρότυπο. Αλλά ανεξάρτητα από όλες τις επιτυχίες και τις θετικές εξελίξεις σε αυτόν τον τρόπο θεραπείας, το θέμα αυτό συζητείται σε πολλά επίπεδα και εξακολουθεί συχνά μην γίνεται πλήρως κατανοητό.
Εργαλεία 
